آنالیز برگ یا آزمایش برگ

چرا باید آنالیز برگ یا آزمایش برگ انجام دهیم؟

بسیاری از کشاورزان عزیز زمانی اقدام به انجام آنالیز برگ می‌نمایند که در برگ علائم کمبود مواد غذایی یا علائم ناشناخته مشاهده نمایند. پس برای گرفتن نتیجه بهتر، قبل از بروز علائم آزمایش برگ را انجام دهید.

چطور با آنالیز برگ از بروز خسارت اولیه جلوگیری نماییم؟

دوستان عزیز زمانی که در برگ گیاه علائم مشاهده گردید گیاه ما دچار خسارت گردیده است و اگر به صورت کامل با تغذیه نسبت به رفع کمبود مواد غذایی اقدام نماییم همچنان خسارت به گیاه ما وارد شده است.

زمان مناسب آنالیز برگ در درختان

برهمین اساس توصیه می‌گردد در خرداد ماه قبل از بروز علائم نسبت به انجام آزمایش برگ و تامین عناصر مورد نیاز اقدام نماییم تا با پیشگیری و اقدام به موقع مانع از بروز خسارت شویم.

اهمیت تغذیه در کشاورزی

همه موجودات برای رشد و نمو به تغذیه نیاز دارند. میزان نیاز غذایی هر گیاه متفاوت می‌باشد و بسته به نوع گیاه، نوع خاک، سن گیاه و سایر عوامل، خاک قادر به تامین کامل غذای مورد نیاز گیاه نمی‌باشد در نتیجه باید نسبت به تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه اقدام نماییم.

علت فقر و کاهش مواد غذایی در خاک و گیاه

در اثر تغذیه گیاه و آب‌شویی عناصر غذایی خاک ضعیف و فقیر شده و می‌باید پس از برآورد نیاز غذایی نسبت به تامین آن اقدام نمود.

بررسی عناصر کودی مورد نیاز گیاه

یک گیاه حداقل به 13 ماده کودی نیاز دارد که به شرح ذیل تقسیم می‌گردند.

• عناصر ماکرو یا پرمصرف
• عناصر میان مصرف
• عناصر کم مصرف یا میکرو

عناصر ماکرو یا پرمصرف

دلیل اینکه به این عناصر پرمصرف یا ماکرو می‌گویند مقدار مصرف زیاد این عناصر توسط گیاه می‌باشد.

عناصر ماکرو یا پرمصرف عبارتند از:

• نیتروژن (ازت)
• فسفر
• پتاسیم

عناصر میان مصرف

نیاز گیاه به این عناصر متوسط می‌باشد ولی نیاز کمتر گیاه به این عناصر دلیل بر کم اهمیت بودن آنها نمی‌باشد.

چرا که هر عنصر دارای حائز اهمیت بوده و نبود هر یک از آنها گیاه را دچار مشکل و ضعف می‌نماید.

عناصر میان مصرف عبارتند از

• کلسیم
• منیزیوم
• گوگرد

نکته مهم: گوگرد از محدود عناصری است که ضمن اثرگذاری در تغذیه گیاه اثر مهمی در اصلاح خاک نیز دارد که می‌طلبد نسبت به تامین آن به صورت ویژه اقدام نماییم.

عناصر میکرو یا کم مصرف

میزان مصرف این عناصر در گیاه بسیار کمتر از عناصر پرمصرف و میان مصرف می‌باشد. اما همان‌طور که گفتیم میزان مصرف دلیل بر کم اهمیت بودن نمی‌باشد و نبود هر یک از این عناصر کل سیستم گیاه را دچار مشکل کرده و نتیجه ایده آل حاصل نمی‌شود.

عناصر میکرو یا کم مصرف عبارتند از

آهن، روی، منگنز، مس، بور، مولیبدن، کلر عناصر کم مصرف یا ریزمغذی می‌باشند که همه آن‌ها در تغذیه گیاه مهم هستند و براساس آنالیز خاک، آب و گیاه باید مصرف گردند.

دلایل کمبود عناصر غذایی در گیاهان

کمبود واقعی:

در این حالت کمبود مواد غذایی در خاک وجود دارد.

کمبود دروغین:

در این حالت به دلیل وجود شرایط خاص امکان جذب مواد غذایی موجود در خاک وجود ندارد.

در این حالت گیاه قادر به جذب مواد غذایی از خاک نمی‌باشد که دلایل متعددی به شرح ذیل دارند.

سرد بودن خاک:

مثلا در این حالت جذب پتاسیم یا منگنز مختل می‌شود.

غرقابی بودن خاک:

در شرایط غرقابی جذب برخی عناصر کودی مثل آهن، کلسیم و مس دچار اختلال می‌گردد.

اسیدیته یا پی‌اچ نامناسب:

در شرایط قلیایی جذب عناصری مثل فسفر، روی، بور، مس، منگنز و اهن مختل می‌گردد.

اثر متقابل یا آنتاگونیست عناصر با هم:

بیش بود یا زیادی یک ماده غذایی مانع جذب عناصر دیگر می‌گردد.

مثلا بیش بود عنصر فسفر باعث مسمومیت خاک و مانع جذب عناصر ریزمغذی می‌گردد.

آب‌شویی عناصر

شستشوی خاک و آب‌شویی عناصر در خاک به خصوص در خاکهای شنی و سبک و باغ‌ها و زراعت‌های قدیمی باعث کمبود عناصر محلول و پرتحرک مثل نیتروژن (ازت) می‌گردد.

آب‌شویی عناصر مانند:

عناصری مثل آهن و کلسیم در خاک‌های اسیدی آب‌شویی و از دسترس گیاه خارج می‌گردند و عناصری مثل پتاسیم در خاکهای قلیایی آب‌شویی می‌گردند.

فشرده شدن خاک

فشرده و کوبیده شدن خاک و بر هم خوردن تبادلات گازی به خصوص در خاک‌های رسی باعث ماندن گاز دی اکسید کربن و بیا کربنات‌های خاک، تشکیل بی‌کربنات داده و رسوب کلسیم می‌دهد که با افزایش قلیاییت در خاک مانع جذب بسیاری از عناصر غذایی می‌گردد.

کود دامی نپوسیده

کود دامی نپوسیده در ابتدای فصل برای پوسیده و فرآوری شدن در جذب نیتروژن (ازت) با گیاه رقابت می‌کند و گیاه دچار کمبود نیتروژن می‌گردد.

همچنین استفاده نامتعادل و زیاد از کود حیوانی باعث می‌گردد میزان برخی عناصر کودی در گیاه برهم زده شده و گیاه در جذب برخی عناصر دچار مشکل گردد.

نحوه تشخیص علائم کمبود عناصر غذایی بر اساس تحرک آنها در گیاه

عناصر غذایی بر اساس تحرک و انتقال از برگهای قدیمی به برگهای جدید به دو گروه تقسیم می‌شوند:

• عناصر پرتحرک (موبایل یا پویا)
• عناصر کم تحرک ( ایستا یا ساکن)

عناصر پرتحرک (موبایل یا پویا)

علائم کمبود این عناصر در برگهای قدیمی (پایینی گیاه) مشاهده می‌گردد، چرا که این عناصر متحرک بوده و از برگهای قدیمی و پیر به برگهای جدید منتقل می‌شوند.

عناصر پرتحرک عبارتند از:

• نیتروژن (ازت)
• فسفر
• پتاسیم
• منیزیوم

عناصر کم تحرک ( ایستا یا ساکن)

علائم کمبود این عناصر در برگهای جدید (بالایی گیاه) مشاهده می‌گردند، چرا که این عناصر متحرک نبوده و قادر به انتقال از برگ‌های قدیمی و پیر به برگهای جدید نمی‌باشند.

عناصر کم تحرک عبارتند از

• آهن
• روی
• منگنز
• مس
• بور
• کلسیم
• مولیبدن

روش های تشخیص کمبود مواد غذایی در گیاه

انجام آزمایش یا آنالیز خاک

در این حالت نمونه خاک از زمین مزرعه یا باغ یا گلخانه گرفته شده و برای انجام آزمایش به آزمایشگاه‌های معتبر ارسال می‌گردد.

پارامترهای آنالیز خاک عبارتند از

• هدایت الکتریکی یا ای سی (Ec)
• اسیدیته خاک یا پی اچ  (Ph)
• بافت خاک
• آهک (Tnv)
• ماده آلی
• عناصر ماکرو یا پر مصرف ( نیترات یا ازت، فسفر و پتاسیم)
• عناصر میان مصرف (کلسیم، منیزیوم و گوگرد)
• عناصر میکرو یا کم مصرف (آهن، روی، منگنز، مس، بور)
• سدیم
• نسبت جذب سدیم (Sar)

آنالیز بافت گیاه ( برگ و دمبرگ):

این روش در زمانی که گیاه سبز و در حال رشد است انجام می‌گیرد. در این روش بافت گیاهی برای آنالیز و تجزیه به آزمایشگاه خاک برده شده و پس از بررسی عناصر غذایی و مقایسه آن با استاندارد موجود نسبت به تفسیر و تامین مواد غذایی مورد نیاز اقدام می‌گردد.

در ادامه به نقش عناصر غذایی، علائم کمبود عناصر غذایی و نحوه رفع آنها می‌پردازیم.

نقش، علائم و چگونگی تامین عناصر نیتروژن (ازت)

نقش نیتروژن (ازت)

ماده کودی نیتروژن برای تشکیل اسیدهای آمینه و پروتئین در گیاه مهم و ضروری است و به رشد گیاه به خصوص رشد رویشی گیاه کمک شایانی می‌نماید.

نیتروژن در کلروفیل گیاه نقش به سزایی دارد.

علائم کمبود نیتروژن (ازت) در گیاه

همانطور که گفتیم نیتروژن در کلروفیل گیاه نقش مهمی دارد، بنابراین کمبود آن منجر به زرد شدن برگ‌های قدیمی می‌گردد. به گونه ای که برگ‌ها به رنگ سبز متمایل به زرد در می‌آیند.

در کمبود ازت برگها کوچک شده و ساقه ها نازک می‌شوند. همچنین زاویه بین شاخه فرعی و اصلی کم شده و زردی ابتدا در برگ‌های پایینی ایجاد می‌گردد.

درمان کمبود نیتروژن (ازت)

تامین کودهای ازته به دو صورت انجام می‌گیرد.

• استفاده از کودهای آلی
• استفاده از کودهای معدنی و شیمیایی

استفاده از کودهای آلی در تامین نیتروژن

بقایای گیاهی نظیر کود سبز، مثل کاه و کلش، سبوس و برگ پوسیده گیاهان

بقایای جانوری مثل کودهای حیوانی که معروفترین آنها عبارتند از کود مرغی، کود گوسفندی، کود گاوی، پودر استخوان یا خون حیوانات در کشتارگاه

استفاده از کودهای شیمیایی در تامین نیتروژن

کودهای شیمیایی حاوی ازت مانند اوره یا سولفات آمونیوم یا نیترات آمونیوم

نقش، علائم و چگونگی تامین عناصر فسفر

در ادامه توضیحاتی راجع به عنصر مهم فسفر خواهید دید:

نقش فسفر:

فسفر عنصر مهمی در ریشه زایی، گل‌دهی، تلقیح گل‌ها و انتقال انرژی نقش به سزایی دارد. همچنین عنصر کودی فسفر به مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌های قارچی و آفت‌ها کمک شایانی می‌نماید.

علائم کمبود فسفر در گیاه:

کم شدن رشد ریشه و اندام هوایی، برگ‌ها به رنگ سبز تیره در آمده و همچنین منجر به ایجاد لکه های نقره ای یا کبود و بنفش رنگ در روی سطح برگ، نازک شدن شاخه و تنه گیاه، بروز بیماری‌های قارچی به دلیل ضعف شدید گیاه و کاهش تحمل در برابر بیماری‌های قارچی

در کمبود فسفر تعداد برگ و شاخه‌ها کم شده و ممکن است رشد جوانه‌های جانبی کم شده و یا از بین بروند. تعداد شکوفه‌ها و برگ‌های گیاه کم شده و در نهایت منجر به کاهش کمی و کیفی محصول می‌گردد.

در شرایط کمبود شدید فسفر گیاه کوتوله و ضعیف مانده و ممکن است با گیاه کوچک اشتباه گرفته شود.

درمان کمبود فسفر

تامین کودهای فسفره به دو صورت انجام می‌گیرد:

• استفاده از کودهای آلی در تامین فسفر
• استفاده از کودهای معدنی و شیمیایی در تامین فسفر

استفاده از کودهای آلی در تامین فسفر

فسفر آلی از طریق استفاده از کوددامی و یا بقایای حیوانی مثل پودر استخوان تامین می‌گردد.

استفاده از کودهای معدنی و شیمیایی در تامین فسفر

سوپرفسفات ساده یا سوپرفسفات تریپل یا دی فسفات آمونیوم یا اسید فسفریک یا مونوپتاسیم فسفات یا اوره فسفات

نقش، علائم و چگونگی تامین عنصر پتاسیم

یکی دیگر از عناصر پر مصرف، پتاسیم می‌باشد که در ادامه توضیحات مربوط به آن را مشاهده می‌کنیم:

نقش پتاسیم:

ماده کودی پتاسیم نقش مهمی در سنتز و انتقال موادغذایی ایفا می‌نماید.

اثرات عنصر پتاس

برخی اثرات مثبت پتاسیم (کود کیفیت):

• عنصر پتاسیم در کاهش اثرات منفی عدم تعادل مواد غذایی در گیاه موثر بوده
• افزایش مقاومت گیاه در برابر کم آبی
• افزایش مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماری‌ها
• افزایش مقاومت گیاه در برابر آفتاب‌سوختگی
• افزایش مقاومت گیاه در برابر گرما و سرما
• بهبود رنگ آوری و افزایش خاصیت انبارداری محصول
• افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش‌های محیطی مثل شوری

علائم کمبود پتاسیم در گیاه:

کمبود پتاسیم در برگ با ایجاد لکه قهوه‌ای از نوک برگ شروع شده و کم‌کم به حاشیه برگ گسترش پیدا می‌کند و باعث ایجاد حالت نکروزه در حاشیه برگ در شرایط حاد می‌گردد.

کمبود پتاسیم در شاخه ها و تنه باعث نازک شدن و لطیف شدن آنها می‌گردد.

مواد و کودهای حاوی پتاس

برخی کودهای تامین کننده پتاسیم عبارتند از:

• زئولیت پتاسیمی شرکت فارسا
• سولفات پتاسیم سنگی
• سولوپتاس
• نیترات پتاسیم
• سولفات پتاسیم- منیزیوم

نقش، علائم و چگونگی تامین عنصر کلسیم

در ادامه راجع به عنصر کلسیم، اهمیت و نقش آن در گیاه توضیح خواهیم داد:

نقش کلسیم:

عنصر کودی کلسیم به افزایش استحکام دیواره سلولی،پایداری غشای سلولی، تعادل کاتیون و آنیون، فعال کننده برخی آنزیم‌ها و تنظیم فشار اسمزی کمک شایانی می‌نماید.

اثرات کلسیم

برخی اثرات مثبت کلسیم در گیاه:

• افزایش ماندگاری و انبارداری محصول
• افزایش مقاومت در برابر سرما
• افزایش مقاومت به آفات و بیماری‌ها
• افزایش مقاومت در برابر شوری

علائم کمبود کلسیم در گیاه

کمبود کلسیم باعث قاشقی شدن برگ‌ها شده و همچنین حاشیه برگ به صورت نامنظم پاره پاره می‌گردد. با انجام آنالیز برگ توسط آزمایشگاه برگ معتبر، از کمبود این عنصر مطمئن شوید.

منابع عنصر کلسیم

برخی کودهای تامین کننده کلسیم عبارتند از:

• کودهای کلسیم مایع ضدشوری
• کودهای کلسیم مخصوص محلول‌پاشی
• نیترات کلسیم
• کلرور کلسیم در مناطقی که آب و خاک شور نیست و بیش بود کلسیم ندارند

نقش، علائم و چگونگی تامین عنصر منیزیوم

در ادامه در مورد عنصر منیزیوم مطالبی را مشاهده خواهید کرد:

نقش منیزیوم

منیزیوم تنها جز معدنی موجود در کلروفیل است. همچنین در ساخته شدن روغن در گیاه اثرگذار است. منیزیوم در تولید هیدروکربن‌ها و مواد قندی موثر است و در تقسیم سلولی نقش بسزایی دارد.

علائم کمبود منیزیوم در گیاه

کمبود منیزیوم باعث زرد شدن ببین رگبرگ‌های برگ‌های قدیمی گیاه می‌گردد. در شرایط کمبود شدید منیزیوم برگهای گیاه شروع به ریزش می‌نمایند.

عنصر کلسیم به سرعت در خاک شسته شده و از دسترس ریشه گیاه خارج می‌گردد.

منابع حاوی عنصر منیزیوم

برخی کودهای تامین کننده منیزیوم عبارتند از:

• سولفات منیزیوم
• کلات منیزیوم مخصوص آبیاری
• کلات منیزیوم مخصوص محلول‌پاشی

نقش، علائم و چگونگی تامین عنصر گوگرد

یکی دیگر از عناصر مهم مورد نیاز گیاه، گوگرد می‌باشد. در ادامه مطالبی راجع به آن بیان شده است.

نقش گوگرد

گوگرد نقش مهمی در تولید پروتئین و اسیدهای آمینه دارد. اسانس، بو و مزه بسیاری از محصولات غده‌ای مثل پیاز و سیر و چربی طعم بسیاری از آجیلی‌ها مثل پسته، گردو، بادام مربوط به عنصر گوگرد است.

گوگرد تنها عنصر کودی اثر گذار در اصلاح خاک و تغذیه گیاه به صورت توام می‌باشد.

علائم کمبود گوگرد در گیاه:

علائم اصلی کمبود گوگرد ضعف گیاه و رنگ پریدگی آن می‌باشد.

کمبود گوگرد مشابه کمبود ازت می‌باشد ولی رنگ پریدگی و زردشدگی در گیاه به صورت عمومی و کلی مشاهده می‌گردد.

ساقه های مبتلا به کمبود گوگرد نازک و کوتاه شده و حالت چوبی و خشبی به خود می‌گیرند.

اثرات گوگرد

برخی اثرات مثبت گوگرد در گیاه:

• کمک به کاهش شوری در خاک
• کمک به کاهش پی اچ خاک و اسیدی شدن خاک
• اصلاح فیزیکی و شیمی خاک و نرم شدن خاک‌های سفت
• تامین گوگرد لازم برای تغذیه گیاه
• بهبود طعم، رنگ و ماندگاری محصول

منابع حاوی گوگرد

برخی کودهای تامین کننده گوگرد عبارتند از:

• گوگرد معدنی
• اسیدهایی مانند اسیدانفوریک یا اسیدفسفریک یا اسیدسولفوریک

نقش، علائم و چگونگی تامین عنصر آهن

عنصر مهم دیگر که به میزان کم مورد نیاز گیاه است، عنصر آهن می‌باشد.

نقش آهن

عنصری کودی آهن در تولید مولکول کلروفیل و انتقال انرژی نقش دارد.

علائم کمبود آهن در گیاه

در صورت کمبود آهن، در سلول‌های برگ مولکول کلروفیل به اندازه کافی تولید نشده و برگ رنگ پریده شده و به اندازه کافی سبز نمی‌باشد.

در کمبود شدید آهن، فتوسنتز مختل شده و برگ به رنگ زرد در می‌آید. از آن‌جا که آهن کم تحرک است کمبود آن در برگ‎‌های جوان مشاهده می‌گردد که به صورت زردی بین رگبرگ‌ها مشاهده می‌گردد در حالی که خود رگبرگ‌ها سبز می‌باشند.

منابع دارای آهن

برخی کودهای تامین کننده آهن عبارتند از:

• کود سولفات آهن
• کود کلات آهن مخصوص آبیاری
• کود کلات آهن مخصوص محلول‌پاشی

نقش، علائم و چگونگی تامین عنصر منگنز

یکی دیگر از ریزمغذی‌های مهم که نقش زیادی در گیاه ایفا می‌کند، منگنز می‌باشد.

نقش منگنز:

منگنز نقش مهمی در کلروفیل و به تبع آن فتوسنتز دارد.

منگنز در کلروفیل و انتقال الکترون نقش مهمی دارد.

منگنز نقش مهمی در زودرسی و پیش‌رسی محصول دارد.

علائم کمبود منگنز در گیاه:

علائم کمبود منگنز مشابه کمبود آهن می‌باشد که به صورت زردی پهنک برگ با سبزی رگبرگ‌ها در برگ‌های جدید می‌باشد با این تفاوت که سبزی رگبرگ‌ها در کمبود منگنز پهن‌تر است. البته به طور صد در صد نمی‌توان به این علائم اکتفا کرد، کار تکمیلی و قطعی توسط آنالیز برگ در آزمایشگاه برگ انجام می‌شود.

کودهای حاوی منگنز

برخی کودهای تامین کننده منگنز عبارتند از:

• کود سولفات منگنز به صورت چالکود یا به همراه آب آبیاری مصرف می‌گردد.
• کود کلات منگنز مخصوص آبیاری
• کود کلات منگنز مخصوص محلول‌پاشی

نقش، علائم و چگونگی تامین عنصر روی:

در ادامه راجع به عنصر مهم روی مطالبی را مشاهده می‌کنید:

نقش روی

عنصر کودی روی در فعالیت بسیاری از آنزیم‌ها به خصوص ایندول اسید استیک فعال  و تریپتوفان دارد.

روی در بسیاری از واکنش‌های گیاه نقش کاتالیزوری داشته و در ساخته شدن و تجزیه پروتئین گیاهی نقش به‌سزایی دارد.

روی در رخ زدن شاخه، افزایش سطح برگ، افزایش عمر گیاه و جوان سازی گیاه اثر بسیار بالایی دارد.

علائم کمبود روی در گیاه

کمبود روی در گیاه باعث ریزبرگی و موج‌دار شدن برگ‌ها، ‌عدم رخ زدن مناسب در سرشاخه‌ها، کاهش گل‌دهی، ریزش گل‌ها، کوچک شدن میان‌گره‌های شاخه و ایجاد حالت روزت یا کچلی یا لانه کفتری در سرشاخه‌ها می‌گردد.

در حالت کمبود روی برگ‌ها زودتر از موعد می‌ریزند، جوانه کمتری تشکیل می‌گردد، میزان اکسین در دم‌گل‌ها کم شده و بسیاری از آن‌ها قبل از بازشدن می‌ریزند.

در شرایط کمبود روی ممکن است تا 90 درصد گل‌ها ریزش یابند.

منابع عنصر روی

برخی کودهای تامین کننده روی عبارتند از:

• سولفات روی به صورت چال‌کود در زمستان یا آب‌کود در طول فصل
• کلات روی مخصوص آبیاری به صورت کود‌آبیاری در طول فصل
• کلات روی مخصوص محلول‌پاشی

نقش، علائم و چگونگی تامین عنصر مس

عنصر بعدی، عنصر مس می‌باشد.

نقش مس:

عنصر مهم مس در تولید کلروپلاست و واکنش‌های انتقال الکترون نقش دارد.

علائم کمبود مس در گیاه:

کمبود مس در گیاه باعث عصایی شدن سرشاخه‌ها می‌گردد. همچنین باعث پلاسیده شدن برگ‌های انتهایی گیاه و ریزش برگ‌ها می‌گردد.

کمبود مس باعث کاهش مقاومت گیاه در برابر بیماری‌های قارچی و باکتریایی می‌گردد.

منابع حاوی عنصر مس

برخی کودهای تامین کننده مس عبارتند از:

• سولفات مس برای استفاده در آب‌کود در طول فصل
• کلات مس مخصوص آبیاری
• کلات مس مخصوص محلول‌پاشی

نقش، علائم و چگونگی تامین عنصر بور

در ادامه راجع به عنصر بور مطالبی را مطالعه خواهید کرد.

نقش بور

بور برای رشد مریستم انتهایی ریشه و سرشاخه ها لازم و ضروری است. بور باعث افزایش قند و بازارپسندی محصول شده و به افزایش زمان ماندگاری محصول در انبار کمک شایانی می‌نماید.

عنصر کودی بور یک ماده مهم در تقویت گلدهی گیاهان می‌باشد و ضریب تبدیل گل به میوه را به خوبی بالا می‌برد.

بور نقش مهمی در تنظیم مقدار آب و هدایت آب در سلول دارد. همچنین در تحرک کلسیم و انتقال آن در گیاه بسیار موثر می‌باشد.

بور نقش مهمی در تنظیم نسبت کلسیم به پتاسیم در گیاه دارد. همچنین بور نقش مهمی در تقویت دیواره سلولی و افزایش مقاومت گیاه در برابر آفات، بیماری‌ها و تنش‌های محیطی دارد.

علائم کمبود بور در گیاه

به دلیل کم تحرکی، کمبود بور در سرشاخه‌ها و برگ‌های جوان دیده می‌شود. اولین علامت کمبود بور توقف رشد جوانه انتهایی است. بلافاصله پس از آن کم‌رنگ شدن برگ مشاهده می‌شود که این کم‌رنگی در قاعده برگ بیشتر از سر برگ می‌باشد.

کمبود بر همچنین باعث سیاه شدن جوانه‌های رویشی می‌گردد و مشابه کمبود روی فاصله میانگره‌ها کمتر می‌شود. کمبود بور باعث کوتولگی گیاه و کوچک شدن برگ می‌گردد. میوه ها رشد لازم را ندارند و بدشکل و بدفرم می‌شوند و در زیر پوست میوه‌ها بافت چوب پنبه‌ای ایجاد می‌گردد.

عنصر بر ارتباط تنگاتنگی با کلسیم دارد و گاهی کمبود بر با کمبود کلسیم همراه است. کمبود بر باعث ترکیدن میوه می‌گردد.

همانطور که گفتیم بر یک ماده مهم برای گلدهی و گرده افشانی است لذا کمبود بر باعث ضعف پرچم شده و مدت زمان گرده افشانی موثر را کاهش می‌دهد و در نتیجه میزان میوه کاهش می‌یابد.

در حالت کمبود شدید بر میوه‌ها قبل از رسیدن می‌ریزند و در زیر پوست میوه لکه‌های قهوه‌ای، چوب‌پنبه ای ایجاد شده و گوشت میوه‌ها تلخ، بدمزه و پوک می‌شوند.

کودهای حاوی عنصر بور

برخی کودهای تامین کننده بور عبارتند از:

• اسید بوریک که به صورت خاکی یا آبکود مصرف می‌گردد
• کلات بور مخصوص آبیاری
• کلات بور مخصوص محلول‌پاشی

نقش، علائم و چگونگی تامین عنصر مولیبدن

یکی دیگر از ریزمغذی‌ها مولیبدن است که در ادامه توضیحاتی راجع به آن ارائه کرده‌ایم:

نقش مولیبدن:

عنصر کودی مولیبدن در تولید آنزیم‌های مربوط به مصرف نیتروژن در گیاه و همچنین در تبدیل نیترات‌ها به اسید آمینه نقش مهمی دارد. این عنصر در افزایش عملکرد و کیفیت محصول و همچنین بر روی جذب عناصر دیگر توسط گیاه نقش دارد.

علائم کمبود مولیبدن در گیاه:

کمبود این عنصر کمتر در شکل ظاهری گیاه قابل مشاهده می‌باشد و تا حدودی مشابه علائم کمبود ازت می‌باشد.

منابع حاوی عنصر مولیبدن

برخی کودهای تامین کننده مولیبدن عبارتند از:

• مولیبدات آمونیوم و مولیبدات پتاسیم که مولیبدات آمونیوم و مولیبدات پتاسیم به میزان نیم کیلو در هکتار به صورت خاکی مصرف می‌گردد و برای یکنواختی در پخش می‌توان با کودهای دیگر مخلوط و مصرف نمود.

امیدواریم با مطالعه این مقاله راجع به آزمون برگ، اطلاعات مفیدی در این مورد به دسا آورده باشید.

در پایان یادآور می‌شود که بهترین راه تغذیه اصولی و موثر و پایدار در گیاه تامین درست و به موقع مواد غذایی در خاک و به همراه آب آبیاری می‌باشد و تغذیه محلول‌پاشی جز در شرایط خاص توصیه نمی‌شود لذا پیشنهاد می‌گردد مقاله مربوط به آنالیز خاک در سایت شرکت فارسا ارگانیک را مطالعه نمایید.

جهت هماهنگی برای انجام آنالیز خاک و آب و برگ و مشاوره می‌توانید با مسئول آزمایشگاه فارسا تماس بگیرید.

شماره تماس مسئول آزمایشگاه

09105038995

با سپاس از همراهی شما خوبان

نویسندگان: محمدرضا اخلاقی- آمنه زورمند