کود کلسیم بور

کود کلسیم بور یک محصول مایع حاوی ریز مغذی است که از دو عنصر کلسیم و بور تشکیل شده است که به آسانی مواد مغذی را در اختیار گیاه  قرار می‌دهد و نقش موثری در رشد و نمو تقویت گیاه دارد.

از آنجایی که تحرک عنصر کلسیم در گیاه کم است عنصر بور به عنوان حامل انتقال کلسیم عمل کرده و از تجمع عنصر کلسیم در برگ‌ها جلوگیری می‌کند.

مصرف کود کلسیم بور برای تقویت گیاهانی از جمله هویج، چغندر، کرفس، گیلاس، گلابی، هندوانه، سیب، لیمو، کلم بروکلی، سویا، انگور، گوجه فرنگی، آفتابگرادن، کاهو، فلفل، خیار، بادام زمینی و سیب زمینی بسیار حائز اهمیت است.

مزایای کود کلسیم بور

کود کلسیم بور فواید و مزایای زیادی دارد که به طور خلاصه به چند مورد از آن اشاره می‌شود:

• جوانه زنی دانه گرده
• جذب فوری مواد مغذی
• کاهش ریزش گل و میوه
• انتقال قند و کربوهیدرات
• افزایش و بهبود میوه‌دهی
• کاهش تولید اتیلن در گیاه
• افزایش عمر انبارداری میوه‌ها
• بهبود پایداری ساختمان خاک
• رفع کمبود عناصر کلسیم و بور
• افزایش و بهبود کیفیت گل‌دهی
• تقویت و استحکام بافت‌های ریشه
• افزایش ضخامت دیواره سلولی گیاه
• تنظیم تناسب عناصر کلسیم به پتاسیم
• افزایش نفوذ و جذب دیگر عناصر غذایی
• افزایش رشد، نمو و طویل شدن سلول‌ها
• افزایش مقاومت میوه به آفات و بیماری‌ها
• تنظیم فعالیت‌های فیزیولوژیکی و هورمونی گیاه
• بهبود طعم، رنگ، سایز، استحکام و سفتی بافت میوه‌ها
• جلوگیری از پوسیدگی وکاهش ترک خوردگی بافت میوه‌ها
• افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش‌ها و استرس‌های محیطی
• کاهش تلفات و افزایش مقاومت میوه‌ها در برابر صدمات فیزیکی پس از برداشت

عنصر بور

عنصر بور از عناصر کم مصرف یا میکرو بحساب می‌آید که تمامی گیاهان برای تکامل و ادامه حیات به مقدار ناچیزی از آن نیاز دارند.

این عنصر توسط ریشه‎‌های گیاه جذب و از طریق آوندهای چوبی به بخش‌ها و بافت‌های مختلف گیاه می‌رود.

نقش عنصر بور در گیاه

اگرچه گیاهان به مقدار کمی از آن نیاز دارند اما وجود عنصر بور در گیاه الزامی است. این عنصر در گیاهان نقش‌های زیادی دارد که در زیر به چند مورد از آن اشاره شده است:

• بهبود جوانه‌زنی
• رشد دیواره سلولی
• چوبی شدن گیاهان
• تولید و سنتز پروتئین
• متابولیسم کربوهیدرات‌
• تنظیم اکسیداسیون گیاه
• افزایش تقسیم سلولی گیاه
• افزایش رشد گرده‌های گیاه
• افزایش رشد لوله گردهگیاه
• انتقال عنصر کلسیم در گیاه
• تعادل سوخت و ساز در گیاه
• افزایش تولید دانه در گیاهان
• افزایش طول سلول‌های گیاهی
• حفظ و نگهداری غشای سلولی
• افزایش باردهی و میوه‌دهی گیاه
• افزایش فعالیت آنزیم‌های گیاهی
• بهبود و افزایش گل‌دهی گیاهان
• تنظیم تناسب بین کلسیم به پتاسیم
• تشکیل و ترمیم بافت‌های آوندی گیاه
• بهبود فرایند فیزیولوژیکی و متابولیکی
• تشکیل و فرم‌دهی به محصول و میوه‌ها
• بهبود جذب پتاسیم و فسفر توسط گیاه
• کمک به انتقال کربوهیدرات از غشاء سلولی گیاه

عنصر بور و نیاز گیاهان

گیاهان به عناصر میکرو به مقدار ناچیزی نیاز دارند اما هر کدام از گیاهان نیاز به عنصر بور متفاوتی دارند که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره شده است:

• نیاز بسیار کم به عنصر بور: نخود و لوبیا
• نیاز کم به عنصر بور: سیب‌زمینی و فلفل
• نیاز متوسط به عنصر بور: توت فرنگی، گوجه فرنگی، هویج، پیاز، بادمجان، بامیه، کدو، ذرت و تربچه
• نیاز شدید به عنصر بور: کلم، گل کلم، کلم بروکلی، اسفناج، شلغم و چغندر

توجه داشته باشید که گیاهان با نیاز بسیار کم و شدید به عنصر بور، حساسیت بالایی نسبت به کاهش یا افزایش عنصر بور دارند.

علائم ظاهری کمبود عنصر بور در گیاهان

کمبود عنصر بور بیشتر در خاک‌هایی با رطوبت کم، شنی و آهکی و فقیر از مواد و عناصر مغذی دیده می‌شود.

گیاهان برای رشد خود به عناصر مختلفی با میزان معینی نیاز دارند که سیب و چغندر بیشترین حساسیت را نسبت به میزان عنصر بور دارند.

عنصر بور جز دسته عناصر میکرو می‌باشد که گیاهان به مقدار کمی از آن احتیاج دارند و کمبود و یا عدم وجود آن عنصر سبب بروز علائمی از جمله موارد زیر می‌شود:

• کاهش باردهی
• کاهش گل‌دهی
• عدم رسیدن میوه‌ها
• عدم رشد و نمو گیاه
• نابودی و تجزیه سلول‌ها
• پوسیدگی غده‌های گیاهی
• سیاه شدن جوانه‌های رویشی
• ترد و شکننده شدن شاخه‌ها
• توقف رشد جوانه‌های انتهایی گیاه
• رنگ پریدگی و زرد شدن نوک برگ‌ها
• بی رنگ شدن برگ‌های سبز و جوان گیاه
• ایجاد بافت‌های چوب پنبه‌ای قهوه‌ای رنگ

عنصر کلسیم

عنصر کلسیم یکی از فراوان‌ترین عناصر سازنده پوسته زمین است.

این عنصر تحرک کمی دارد به همین دلیل کمبود کلسیم در بسیاری از گیاهان شایع است.

کلسیم یک عنصر غیرمتحرک است که  در گیاه توسط جریان آب جا به جا می‌شود.

همچنین باز شدن روزنه‌ها و تعرق آب از دیگر عوامل اثرگذار بر روی حرکت کلسیم به بخش‌ها و بافت‌های مختلف گیاه می‌باشند.

بسیاری از گیاهان نسبت به عنصر کلسیم حساسیت دارند و کمبود و یا عدم نبود آن سبب ایجاد اختلالاتی در گیاه می‌شود از جمله این گیاهان می‌توان به انگور، مرکبات، کرفس، فلفل، توت فرنگی، آلبالو، سیب، هندونه، حبوبات، بادام زمینی، سیب زمینی، خربزه، گیلاس، برنج، گندم، کلم بروکلی، هویج و هلو  اشاره کرد.

نقش عنصر کلسیم در گیاه

یکی دیگر از عناصر میکرو که گیاهان به مقدار کمی از آن نیاز دارند و وجود آن در گیاه الزامی است عنصر کلسیم می‌باشد.

از جمله مزایای عنصر کلسیم در گیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سنتز دیواره سلولی
• بهبود جوانه زنی گیاه
• انتقال کربوهیدرات‎ها
• افزایش عمر انبارداری
• بهبود عمر گل‌های گیاه
• افزایش رشد دانه‌های گرده
• بهبود قدرت بافت‌های گیاهی
• کاهش تولید اتیلن در میوه‌ها
• کاهش تنش و استرس در گیاه
• سنتز و تولید پروتئین در گیاه
• کاهش تنش و استرس در گیاه
• افزایش انعطاف پذیری سلول‎‌ها
• بهبود کمیت و کیفیت محصول
• تثبیت ACC اکسیداز در میوه‌‌ها
• تقویت ساختار دیواره سلولی گیاه
• تقویت و پایداری سلول‌های گیاهی
• افزایش نفوذپذیری غشای سلولی گیاه
• کاهش اختلالات فیزیولوژیکی در گیاه
• افزایش و بهبود تقسیم سلولی در گیاه
• افزایش جذب مواد مغذی توسط ریشه‌ها
• دخیل در واکنش‌های هورمونی و آنزیمی
• افزایش رشد طولی ریشه و شاخه‌های گیاهی
• افزایش مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماری‌ها

دلایل اصلی عدم جذب کلسیم در گیاه

از جمله دلایل اصلی عدم جذب عنصر کلسیم در گیاه می‌توان به عدم تحرک کلسیم، شوری خاک، آبیاری زیاد و دمای پایین اشاره کرد.

علائم ظاهری کمبود عنصر کلسیم

کمبود عنصر کلسیم می‌تواند علائمی از جمله موارد زیر را به دنبال داشته باشد:

• عدم تحمل تنش سرما
• عدم رشد کافی میوه‌ها
• کاهش عمر انبارداری میوه
• پوسیدگی انتهای شکوفه‌ها
• رنگ پریدگی برگ‌های گیاه
• کاهش استحکام و دوام گیاه
• کاهش عمر انبارداری میوه‌ها
• ریزش برگ‌ها و گل‌های گیاه
• کاهش کمیت و کیفیت محصول
• تضعیف و ضعف سلول‌های گیاهی
• تغییر شکل جوانه‌ها، ساقه و ریشه
• کاهش ضخامت دیواره سلولی گیاه
• سفت و خشبی شدن برگ‌های گیاه
• پوسیدگی بعضی از بافت‌های گیاهی
• سوختن نوک برگ‌ها و ریشه‌های گیاه
• عدم تحمل سرما و سرمازدگی گیاهان
• تغییر شکل برگ‌ها و ریشه‌ها و ساقه‌ها
• وجود لکه‌های سیاه رنگ بر روی میوه‌ها
• چوب پنبه‌ای و نرم شدن بافت‌های گیاهی

میزان و نحوه مصرف کود کلسیم بور

کود کلسیم بور به صورت محلول‌پاشی، آب آبیاری استفاده می‌شود.

میزان و نحوه مصرف کود کلسیم بور برای گیاهان مختلف متفاوت است.

به عنوان مثال میزان مصرف کود کلسیم بور به صورت محلول‌پاشی برای گیاهان زینتی و زراعی 5-3 لیتر در هزار لیتر آب و برای درختان مرکبات و میوه به میزان 5-2 لیتر در هزار لیتر آب مصرف می‌شود.

میزان مصرف کود کلسیم بور به صورت خاکی برای گیاهان زینتی و زراعی 8-5 لیتر و برای مرکبات و درختان میوه 10-8 لیتر نیاز است.

زمان مصرف کود کلسیم بور

بهترین زمان مصرف کود کلسیم بور از زمان تشکیل میوه تا دو هفته قبل از برداشت آن است اما در صورت مشاهده کمبود عناصر کلسیم و بور می‌توان از آن استفاده کرد.

همچنین مصرف کود کلسیم بور در مراحل رشد ریشه بسیار حائز اهمیت است زیرا عنصر کلسیم موجود در این کود سبب بهبود ساختار ریشه و تقویت نوک ریشه می‌شود که در نهایت باید افزایش جذب مواد مغذی از خاک و افزایش رشد رویشی گیاه و افزایش رشد شاخ و برگ می‌شود.

هشدار و احتیاط راجع به مصرف کود کلسیم بور

کودهای کلسیم بور با اکثر کودهای شیمیایی به جز کودهایی حاوی ترکیبات قلیایی قابل اختلال می‌باشند.

هنگام استفاده از کود کلسیم بور حتما به دستورالعمل مصرف که بر روی قوطی کود است توجه نمایید.

کود کلسیم بور باید دور از دسترس کودکان و غذای دام نگهداری شود.

برای افزایش راندمان و بازدهی کود کلسیم بور می‌توان محلول‌پاشی در ساعات خنک ابتدایی و پایانی روز انجام گیرد.

کود کلسیم بور حاوی مقادیر معینی از عنصر بور است که ممکن است گیاه و محصول شما نسبت به این مقدار از بور حساسیت داشته باشد و به محصول شما آسیب و خسارت‌های جبران ناپذیری وارد کند به همین دلیل قبل مصرف با کارشناس خبره در حوزه کشاورزی و باغبانی مشورت نمایید.