کود فسفیت پتاسیم

کود فسفیت پتاسیم کمپلکسی از دو عنصر ماکرو ضروری پتاسیم و فسفر است. از مهم‌ترین مزایای اصلی این کود سرعت جذب آن توسط گیاه است.

این کود در بسیاری از مصارف کشاورزی و باغ‌داری کاربرد دارد و ممکن است بعنوان کود مکمل، آفت‎کش و محرک زیستی نیز مصرف شود.

این کود عنصر فسفر را به صورت فسفیت دارد که فسفیت‌ها با داشتن یک اکسیژن کمتر از فسفات‌ها، جذب آن توسط گیاه راحت‌تر و سریع‌تر می‌باشد.

کود فسفیت پتاسیم به صورت آب آبیاری، چالکود و محلول‌پاشی استفاده می‌شود و کوددهی توسط کود فسفیت پتاسیم از اوایل اردیبهشت تا اواخر مرداد انجام می‌شود.

عناصر ماکرو (پرمصرف) و میکرو (کم مصرف)

به طور کلی گیاهان برای تکامل و رشد و نمو خود به عناصر ماکرو و میکرو نیاز دارند. عناصر ماکرو یا پرمصرف شامل فسفر، پتاسیم و نیتروژن می‌باشد و عناصر کم مصرف یا میکرو شامل روی، آهن، مس، کلسیم و غیره می‌باشد که گیاهان به میزان کمی از آن‌ها را نیاز دارد.

عنصر فسفر

یکی از عناصر تشکیل‌دهنده کود فسفیت پتاسیم، عنصر فسفر است. همان طور که در بالا به آن اشاره شد این عنصر از عناصر ماکرو و پرمصرف بحساب می‌آید که برای رشد و نمو گیاهان بسیار ضروری و مهم است.

از آن‌جا که فسفر عنصری غیرمتحرک است برای جذب آن توسط ریشه باید حتما در تماس با آن قرار گیرد. برای دسترسی بیشتر عنصر فسفر بهتر است pH خاک 7 -6  باشد.

نقش و مزایای عنصر فسفر

عنصر ماکرو فسفر علاوه بر نقش ساختاری در گیاه، سبب حفظ سلامت گیاه نیز می‌شود. برخی از مزایا و نقش‌های عنصر فسفر در زیر ذکر شده است:

• افزایش فتوسنتز
• افزایش تنفس سلولی
• رشد بافت‌های گیاهی
• تقسیم سلولی در گیاه
• افزایش استحکام ساقه
• افزایش رشد و نمو گیاهان
• بهبود و افزایش کیفیت میوه
• انتقال، تبدیل و ذخیره انرژی
• تولید و تشکیل بذر، گل و دانه
• سنتز و تولید پروتئین‌های گیاهی
• افزایش و توسعه ریشه‌زایی در گیاه
• افزایش سایز و اندازه سلول‌های گیاهی
• برقراری تعادل عناصر کم مصرف در گیاه
• اجزای تشکیل‌دهنده دیواره سلولی گیاهان
• اجزای تشکیل‌دهنده RNA و DNA گیاهان
• افزایش مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماری‌‌های گیاهی

علائم ظاهری کمبود عنصر فسفر در گیاهان

گیاهان برای ادامه رشد و تکامل خود به عناصر ماکرو و میکرو نیاز دارند و کمبود و یا نبود هر یک از این عناصر سبب بروز علائم ظاهری در گیاه می‌شود که عنصر فسفر هم از این قائده مستثنی نیست.

از علائم کمبود عنصر فسفر در گیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. کاهش باردهی محصول
2. زرد شدن و ریزش برگ‌ها
3. کاهش میزان گل‌دهی گیاه
4. کاهش عمر انبارداری محصول
5. کاهش کمیت و کیفیت محصول
6. کاهش رشد ساقه‌های جانبی گیاه
7. کاهش و یا توقف یا رشد ریشه گیاه
8. تغییر رنگ و قرمز و یا ارغوانی شدن حاشیه‌ برگ‌ها

عنصر پتاسیم

یکی دیگر از عناصر مهم و ضروری ماکرو، عنصر پتاسیم می‌باشد که گیاهان در تمامی مراحل رشد و نمو خود به آن نیاز دارند.

پتاسیم عنصری فعال و محرک است که در طبیعت به ‌شکل صفحات جامد نمکی در زیر دریاها و دریاچه‌های دیده می‌شود.

مزایای عنصر ماکرو پتاسیم

عنصر پتاسیم بعد از عناصر ماکرو نیتروژن و فسفر، مهم‌ترین و ضروری‌ترین عنصر است که مزایا و نقش‌های زیادی دارد که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره شده است:

• رنگ پذیری میوه
• فعال سازی آنزیم‌ها
• سنتز کربوهیدرات‌ها
• افزایش باروری گیاهان
• ساخت و سنتز نشاسته
• افزایش قدرت دانه و بذر
• افزایش رشد ریشه در گیاه
• تعادل سازی اثر ازت در گیاه
• کاهش ترک خوردگی محصول
• افزایش مقاومت ساقه‌های گیاه
• افزایش عمر انبارداری محصول
• بهبود و سلامت بافت‌های گیاهی
• ممانعت از تعریق بیش از حد گیاه
• ساخت و تولید پروتئین‌های گیاهی
• افزایش ضخامت دیواره سلولی گیاه
• تنظیم باز و بسته شدن روزنه‌های گیاه
• بهبود و افزایش کمیت و کیفیت محصول
• بهبود رنگ، طعم، عطر، اندازه و شکل میوه
• افزایش مقاومت گیاه به آفات و بیماری‌های گیاهی
• بهبود و افزایش تحمل گیاه در برابر عوامل طبیعی ماننده خشکی
• افزایش مقاومت گیاه نسبت به خوابیدگی در گیاهان زراعی و علفی

علائم کمبود عنصر پتاسیم در گیاهان

به طور کلی قبل از کوددهی باید از میزان عناصر موجود در خاک و آب توسط آزمایش اطلاعات کافی کسب کرد تا بتوان میزان عناصر را کنترل کرد.

کمبود عنصر ماکرو پتاسیم سبب ایجاد علائمی از جمله موارد زیر می‌شود:

• چروکیدگی دانه‌ها
• تغییر رنگ برگ‌ها
• کاهش تعداد دانه‌ها
• عدم رسیدن میوه‌ها
• قهوه‌ای شدن برگ‌ها
• سوختگی حاشیه برگ‌ها
• نرم شدن ریشه‌های گیاه
• قرمز شدن گوشت مرکبات
• عدم شادابی و تراوت برگ‌ها
• افزایش ضخامت پوست میوه
• کاهش تعداد خوشه‌های درخت
• ایجاد لکه‌های سبز بر روی میوه‌ها
• توقف رشد و شکستگی ساقه و شاخه‌ها
• کلفت، خشک، خشن، بدرنگ و کم آب پوست میوه
• علائم ظاهری ابتدایی کمبود عنصر پتاسیم در برگ‌های پیر و پایینی گیاه

فواید و مزایای کود فسفیت پتاسیم برای گیاهان

کود فسفیت پتاسیم قابلیت استفاده به صورت کودی و نیز قارچ‌کشی دارد.

در زیر به چند مورد از مزایای کود فسفیت پتاسیم اشاره شده است:

• قارچ‌کش
• افزایش فتوسنتز گیاه
• بهبود گل‌دهی گیاهان
• بهبود کیفیت محصول
• محرک رشد و نمو گیاه
• افزایش باردهی محصول
• حفاظت از دیواره سلولی
• کاهش پوسیدگی ریشه‌ها
• فعال سازی انزیم‌های رشد
• بهبود سیستم ایمنی گیاه
• بهبود رنگ و طعم محصول
• افزایش روند رسیدگی میوه
• افزایش تعداد برگ‌های گیاه
• افزایش سنتز پلی‌ساکاریدها
• افزایش سایز و اندازه میوه‌ها
• بهبود خصوصیات ظاهری گیاه
• جلوگیری از گسترش بیماری‌ها
• عاری از هر گونه ترکیبات سمی
• حاوی میزان کمی فلزات سنگین
• فعال‌سازی مکانیسم دفاعی در گیاه
• جلوگیری از ریزش برگ‌ها و میوه‌ها
• افزایش سنتز و تولید پروتئین گیاهی
• عدم اثر سوء بر روی انسان و حیوانات
• افزایش مقاومت گیاه به پوسیدگی طوقه
• افزایش تحریک عنصرهای آهن و منگنز
• افزایش ریشه‌زایی و محرک رشد ریشه‌ها
• افزایش عمر انبارداری و بهبود ماندگاری محصول
• افزایش مقاومت گیاه به تنش‌های محیطی، بیماری‌ها وآفات

میزان مصرف کود فسفیت پتاسیم

از آن‌جا که کود فسفیت پتاسیم در کوددهی به گیاهان و به عنوان قارچ‌کش نیز استفاده می‌شود به همین دلیل باید قبل از مصرف هدف مشخص شود تا میزان مورد نظر  کود و نوع مصرف مشخص شود.

در صورتی که کود فسفیت پتاسیم به عنوان  قارچ‌کش و عامل پیشگیری از بیماری‌های باشد به میزان ۲ لیتر کود برای یک هکتار استفاده شود.

در صورتی که باغ به قارچ آلوده شده باشد باید این میزان را به 3 لیتر در هکتار افزایش داد و همچنین ماه بعد دوباره تکرار شود.

توجه داشته باشید که حتما قارچ‌کشی به صورت محلول‌پاشی باشد.

هنگامی که هدف از مصرف کود فسفیت پتاسیم کوددهی باشد بسته به نوع آبیاری و گیاه میزان مصرف متفاوت است.

در صورتی که از کود به صورت آبیاری استفاده شود برای درختان میوه و گیاهان زراعی 10 -6  لیتر در هکتار و هنگام محلول‌پاشی برای درختان میوه 5/۱-۵/0 لیتر در هکتار و برای گیاهان زراعی 4-3 لیتر در هکتار مصرف شود.

هشدار و احتیاط

هنگام مصرف کود فسفیت پتاسیم باید به موارد زیر دقت کرد:

• عدم محلول‌پاشی هنگام وزش بادهای شدید
• شستن دست­ها با آب و صابون در پایان کوددهی
• عدم کوددهی درختان در هنگام تنش و استرس‌های شدید
• نگهداری کود فسفیت پتاسیم دور از دسترس اطفال و کودکان
• شستن پوست و چشم با آب در صورت تماس و مراجعه به پزشک
• نگهداری کود فسفیت پتاسیم در جای خشک و خنک و در بسته بندی‌های اصلی
• انجام عملیات کوددهی در ساعات ابتدایی و انتهایی روز و اجتناب از کوددهی در ساعات گرم
• احتیاط و رعایت نکات ایمنی هنگام مصرف فسفیت پتاسیم با خاصیت خورندگی بالا و اسیدیته پایین
• عدم قابلیت اختلاط با کودها و سموم مخصوصا ترکیبات آمونیاکی، کلسیمی، مسی، سولفور گوگرد، روغن‌های معدنی، سورفکتانت‌ها