انس پسته
از مهمترین فاکتورها در هنگام خرید پسته، انتخاب بهترین نوع پسته است. به طور کلی یک معیار عددی و از پارامترهای تعیین قیمت پسته، انس پسته است.
شاید کلمه انس را در طلاسازی شنیده باشید اما پسته هم همانند طلا واحد اندازهگیری به نام انس دارد.
انسهای مربوط به ارقام مختلف پسته زوج هستند
عیار پسته یا انس پسته معیار سنجش سایز و اندازه پسته است. که میزان درشتی و یا کوچکی پسته را مشخص میکند.
در بازار خرید و فروش پسته کلمه انس بسیار رایج است به طور مثال میگویند نوع پسته و انس این رقم چند است؟
اعداد مربوط به انس پسته معمولا برای خریدهای عمده بسیار مهم و کاربردی هستند اما برای خریدهای جزئی مانند آجیل زیاد مهم نیست.
کلمه انس به چه معناست؟
به طور کلی هرچه انس پسته عدد کمتر و پایینتری باشد، پسته درشتتر است و برعکس در صورتیکه انس پسته عدد بالایی باشد آن پسته ریزتر است بعنوان مثال پسته با انس 22_20 درشتتر از پسته با انس 30-28 است زیرا تعداد کمتری پسته در مقابل وزنه 142 گرم قرار گرفته است.
عوامل تاثیرگذار بر روی میزان انس پسته
عواملی که بر روی میزان انس پسته اثرگذار هستند شامل رقم پسته، روش برداشت پسته و شرایط آب و هوایی است.
از نظر اقتصادی پستههایی با انس بالا به علت بالا بودن تعداد پسته، مقرون به صرفهتر از پستههایی با انس پایین هستند.
محاسبه انس پسته
برای محاسبه و اندازهگیری انس پسته وسایلی از جمله ترازو انسگیری و یا ترازوی دیجیتال و مقداری پسته لازم میباشد.
ابتدا وزنه 142 گرمی را در یک کفه ترازو و کفه دیگر را با مقداری پسته پر میکنیم تا به تعادل برسد.
نکته: عدد 142 گرم یک عدد ثابت است که از قدیم در بین تاجران پسته مرسوم بوده است.
بعد از وزن شدن، پستهها را به دستههای 5 تایی تقسیمبندی میکنیم و سپس تعداد دستهها را میشماریم عدد بدست آمده انس پسته را مشخص میکند.
نکته: توجه داشته باشید که هنگام انسگیری تمامی پستهها باید هم سایز و هم اندازه باشند.
درجهبندی و انس ارقام مختلف پسته
پستهها بر اساس سایز و اندازه و میزان درشت بودن آنها، به چند گروه دستهبندی میشود. این دستهها شامل پستههای خیلی درشت، درشت، متوسط، ریز و خیلی ریز میباشند.
انس 22-20
در صورتیکه بعد از تقسیمبندی، تعداد بستهها 20 تا 22 باشد پستههای مربوط به آن دارای انس 22-20 است که از بهترین و درشتترین پسته میباشد رقم اکبری 22-20
پسته اکبری به دلیل داشتن انس پایین، بسیار کمیاب، دستچین و گرانقیمتتر هستند.
انس 24–22
اگر بعد از تقسیمبندی و مشخص شدن تعداد دستهها اعداد 24-22 بدست آمد این پستهها در طبقه پستههای درشت قرار میگیرند مانند کلهقوچی 22-24
انس 26–24
در صورتیکه تعداد دستهها 26-24 شوند پستهها از نوع معمولی احمدآقایی 26-24 میباشند که بیشترین نوع پستههای موجود در بازار میباشند.
انس 28–26
در صورتیکه دستههای 5 تایی به 28-26 گروه تقسیم شود کوچکترین نوع و انس پسته است مانند احمدآقایی 28-26
انس 34-28
در صورتیکه 34-28 دستههای 5 تایی داشته باشیم انس پسته فندوقی خیلی ریز میباشد.
دلیل اعداد دوتایی انس چیست؟
از آنجا که درون هر کیسه ممکن است پستههای متفاوتی با سایزهای متفاوت باشند باید برای تعیین انس از جاهای مختلف کیسه به صورت تصادفی پسته نمونهبرداری میشود.
به همین دلیل انسها را به صورت 2 عدد میگویند که میانگین آن را در نظر میگیرند و همچنین به علت خطا در اندازگیری و محاسبه، دو رقم زوج پشت سرهم انتخاب شده است.
دلایل دانستن انس پسته
یکی از دلایلی که در بازار خرید و فروش پسته بسیار حائز اهمیت است دانستن انس پسته است. از دلایل آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
قیمتگذاری و تعیین قیمت پسته
یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر روی نرخ و قیمت پسته انس پسته است زیرا پستههایی که انس پایینتری دارند درشتتر و گران قیمتتر هستند و پستههایی که انس بالاتری دارند ریزتر و ارزانتر هستند.
انتخاب پسته مناسب بسته به نوع مصرف
پستههایی که برای خشکبار و آجیل استفاده میشود معمولا درشتتر هستند که انس پایینی دارند و پستههایی که برای مصارف صنعتی مانند روغن پسته و کرم پسته استفاده میشود معمولا ریزتر و انس بالاتری دارند که دلیل انتخاب آن تعداد زیاد پسته در واحد انس میباشد.
صادرات پسته
همان طور که قبلا اشاره شده انس واحد انداگیزی سایز و درشتی پسته است که در تجارت و صادرات بسیار مهم میباشد.
کمک به مدیریت و انتخاب رقم مناسب
از مزایای واحد اندازگیری انس پسته کمک به باغداران در انتخاب رقم مناسب پسته و مدیریت و برداشت به موقع اشاره کرد.
مقایسه ارقام مختلف پسته
به کمک محاسبه انس پسته میتوان ارقام مختلف پسته را از نظر سایز و اندازه با یکدیگر مقایسه کرد.
تعیین مرغوبیت پسته
نحوه اندازهگیری و محاسبه انس برای تمامی ارقام پسته یکسان است و فقط میزان درشتی و یا کوچکی پسته را نشان میدهد و کاربردی در میزان کیفیت و مرغوبیت پسته ندارد چرا که ممکن است پستههای دهان بسته و یا پستههای پوک انس پایینی داشته باشند به همین دلیل اندازهگیری انس معیار خوبی برای کیفیت پسته نیست.
تعیین کیفیت پسته
معیار کیفیت و مرغوبیت پسته، محاسبه وزن مغز پسته است. به طوری که پستههایی که وزن بیشتری دارند از کیفیت بیشتری برخوردار هستند. پس انس یک پسته نشاندهنده کیفیت و مرغوب بودن آن نیست و فقط میزان درشتی آن را مشخص میکند.
رؤیت پسته
برای ارزیابی مرغوبیت پسته علاوه بر وزن مغز پسته از رؤیت پسته استفاده میشود که در آن شکل و ویژگیهای ظاهری پسته معین و مشاهده میشود که شامل یکنواختی دانهها، اندازههای یکسان و یکدست پسته، خندان بودن پسته، رنگ مغز سبز و بنفش، رنگ پوسته روشن، عدم وجود پستههای ریز، خوشرنگی و زیبا بودن پسته میباشد.
بعنوان مثال اندازههای یکسان و یکدست بودن پسته نشان دهنده تنها یک رقم از پسته است و مخلوطی از چند نوع پسته نیست و یا وجود هر گونه خال یا لک بر روی پوست استخوانی پسته نشان از عدم مرغوبیت کافی آن که بر اثر عوامل مختلف ایجاد شده است.
تعیین کیفیت وزنی مغز پسته
در صورتی که پستهها در بسته باشند و کیفیت آنها مشخص نباشد از تعیین کیفیت وزنی مغز پسته استفاده میکنیم. زیرا اندازهگیری انس به تنهایی کیفیت و مرغوبیت پسته را مشخص نمیکند.
ابتدا 100 گرم پسته را شکسته و مغز را جدا میکنیم. در اینجا باید از رؤیت پسته استفاده کرد و رنگ و اندازه و کیفیت آن را ارزیابی کرد سپس آن را وزن کرده و در صورتی که وزن آنها نسبت به وزن اولیه نصف باشد 50 گرم و یا بیشتر باشد پستههای دربسته از کیفیت خوبی برخوردار هستند که در این صورت علاوه بر رقم و انس آن باید میزان گرم مغز آن گفته شود مثلا رقم اکبری 24-22، دو دانه، 53 گرم مغز
نکته: در صورتی که وزن مغزهای پسته از عدد 50 کمتر باشد یعنی مرغوبیت لازم را ندارد و اکثر دانههای پسته پوک هستند.