آفت کرم برگخوار انجیر یا آفت بید انجیر

کرم برگخوار انجیر یا آفت بید انجیر یا دلیل تنیدن تار روی برگ انجیر

درخت انجیر از دوران باستان تا به الان توسط انسان‌ها در نقاط مختلف دنیا از جمله مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری و معتدله کشت و کار می‌شود. یکی از آفات خطرناک این درخت، بید انجیر می‌باشد.

انجیر به زمستانی ملایم و تابستانی گرم نیاز دارد. خاک مورد نیاز انجیر شنی رسی بوده و pH ی در حدود ۶ تا 5/7 برای رشد آن مناسب است. انجیر نسبت به خشکی و شوری مقاوم است.

انجیر به کمبود آهن و روی زیاد حساس نیست ولی به سدیم و بور حساس است. در فصل گل‌دهی انجیر نباید آبیاری انجام شود همچنین در محیط رشد نباید بارندگی وجود داشته باشد.

انجیر به دلیل استفاده تازه‌خوری و خشکباری هم در باغ و هم در انبار مورد تهاجم افات قرار می‌گیرد، بنابراین نگهداری انجیر از زمان رسیدن میوه تا انبار آن برای جلوگیری از استقرار و خسارت آفات از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله به معرفی مهم‌ترین آفت انجیر یعنی بید انجیر خواهیم پرداخت.

آفت بید انجیر یا پروانه برگ خوار انجیر (Ocnerogvia Amanda)

آفت بید انجیر یا پروانه برگخوار فقط بر روی برگ درختان انجیر تاثیر دارد. مناطق انتشار این آفت درخت انجیر کاملا بستگی به وضعیت منطقه داشته و فقط در نقاط کوهستانی که مناسب پناه گرفتن لاروها می‌باشد وجود داشته و در مناطق هموار و صاف کمتر دیده می‌شوند.

بنابراین بیشترین خسارت این آفت در مناطق کوهستانی مشاهده می‌شود. آفت بید انجیر داراي سه مرحله زيستي (حشره كامل، لارو و تخم) مي‌باشد.

آفت پروانه برگ‌خوار انجیر در ابتدای مرحله لاروی خود از پارانشیم زیرین برگ تغذیه می‌کند. محل مورد حمله این آفت پس از چند روز به صورت لکه‌های خشک بر روی برگ دیده می‌شوند.

با بزرگ شدن لاروها به تدریج از تمام برگ تغذیه کرده و به طوری که در سن آخر تمام برگ را خورده و فقط رگ‌برگ‌ها را باقی می‌گذارند.

لاروها علاوه بر پارانشیم برگ، از میوه‌های جوان نیز تغذیه می‌کنند. این آفت باعث تنیدن تار روی برگ‌های انجیر می‌شود.

لاروها روی سطح بالایی برگ‌ها فعالیت می‌کنند که بر اثر تغذیه لاروها اپیدرم و کوتیکول رگ‌برگ‌ها و سطح پایینی برگ باقی می‌ماند و تارهایی روی برگ ظاهر و یک حالت پارگی در برگ ایجاد می‌شود.

فضولات سیاه رنگ لاروها را نیز اغلب در لا به لای تارها و برگ‌ها می‌توان مشاهده کرد. در نسل دوم و سوم لاروها به میوه ها حمله می‌کنند و شروع به تنیدن تار بر روی برگ و میوه‌ها می‌کنند. بیشترین خسارت مربوط به لارو سن دو آفت است.

علائم آفت بید انجیر یا کرم برگخوار انجیر:

از علائم تیپیک و واضح این آفت تنیدن تارروی برگ انجیر هست که در اثر تغذیه و خسارت ایجاد می‌شود، همچنین فضولات لاروهای این آفت به صورت دانه‌های کوچک مشکی رنگ روی برگ و تارهای تنیده شده روی برگ انجیر مشاهده می‌شود.

زیست شناسی آفت برگخوار انجیر

طول حشره کامل نر و حشره کامل ماده بید انجیر به ترتیب ۲۵ تا ۳۵ میلیمتر و ۳۵ تا ۴۵ میلیمتر می‌باشد.

حشره کامل نر دارای بال‌هایی به رنگ قهوه‌ای تیره و نارنجی و حشره کامل ماده‌ رنگ‌شان خاکستری مایل به قهوه است. تخم‌های این پروانه سفید و کروی و در حدود نیم میلی متر قطر دارد.

لارو سن آخر طولی در حدود ۲۵ تا ۳۵ میلی‌متر دارد و پوشیده از دسته موهای بلند به رنگ خاکستری همراه با نقش و نگار قهوه‌ای که سه نوار طولی به رنگ سبز تیره، یکی در وسط و دو تا در طرفین آن دیده می‌شود.

بدن لاروها از حلقه‌های متعددی تشکیل شده که بر روی هر حلقه چند خال سیاه وجود دارد. شفیره‌ها به رنگ خاکستری و طول شفیره ۱۲ تا ۱۴ میلیمتر و از موهای ظریفی پوشیده شده است.

آفت پروانه برگ‌خوار انجیر در طول سال، 3-2 نسل تولید می‌کند. از اوایل بهار به محض تشکیل برگ درختان انجیر، شب‌پره‌ها ظاهر می‌گردند.

پروانه‌های بهاره نسل اول از اوایل فروردین ماه ظاهر می‌شوند و تا خرداد ماه ادامه دارد. نسل دوم پروانه به علت گرمی هوا نسبتا کوتاه است و معمولا اواخر تیرماه خاتمه می‌یابد.

با شروع برداشت انجیر (مرداد ماه) فعالیت نسل سوم آغاز می‌شود. حشره دارای ۵ سن لاروی است. اکثر لاروهای سنین آخر با سرمای پاییز روبه رو می‌شوند.

این لاروها قبل از رفتن به شفیرگی خود را به پناهگاه‌های زمستانه رسانده و ادامه نسل به سال بعد محول می‌شود. آفت انجیر زمستان را به صورت لاروهای سن بالا در زیر سنگ‌های اطراف درختان می‌گذراند.

لاروهای این آفت همزمان با غروب آفتاب از پناهگاه‌های خود در زیر سنگ‌های واقع در اطراف درختان انجیر خارج شده و به طرف درختان انجیر به راه افتاده و از آن‌ها بالا رفته و شروع به تغذیه می‌نمایند.

خروج از پناهگاه‌ها و حرکت به طرف درختان از نزدیک غروب تا وقتی که هوا کاملا تاریک شده انجام می‌گیرد.

در آخرین ساعت تاریکی شب لاروها شروع به پایین آمدن از درختان نموده و به طرف پناهگاه‌ها راه می‌افتند و با طلوع آفتاب اکثر لاروها از درخت پایین آمده و به پناهگاه‌های خود رفته‌اند.

لاروهای در طول زمستان فعالیت ندارند ولی با برداشتن سنگ‌ها و تحریک‌شان شروع به حرکت می‌کنند.

لاروها در اواسط اسفندماه پیله ای نازک تور مانند خاکستری بدور خود می‌تنند و ثابت قرار می‌گیرند و در اواخر اسفندماه ظرف مدت چند روز تبدیل به شفیره می‌شوند.

در اواسط فروردین ماه و با گرم شدن هوا پروانه‌ها به تدریج شروع به خارج شدن می‌کنند. حشره ماده پس از جفت‌گیری تخم‌های خود را که تعدادشان ۵۰ تا ۶۰ عدد است به صورت دسته‌ای در سطح برگ یا پشت آن قرار می‌دهد.

دوره جنینی تخم ۶ تا ۸ روز می‌باشد. لاروها به محض خروج از تخم و قبل از هر چیز شروع به تهیه محفظه چادر مانندی از تارهای ابریشمی می‌کنند.

سطح بالایی این محفظه از دو یا سه لایه متراکمی از تارهای تنیده شده توسط لاروها تشکیل شده و تا حدودی این حشرات را از حمله دشمنان طبیعی حفظ می‌کند.

کف این محفظه مشبک بوده و دارای روزنه‌های است و به لاروها فرصت می‌دهد که در عین حال از پارانشیم برگ تغذیه کنند. این آفت در شرایط آب و هوایی سرد دارای سه نسل و در برخی سال‌ها ۴ نسل در سال دارند.

مبارزه با پروانه برگ‌خوار انجیر

شخم و یخ آب زمستانه باعث از بین رفتن فرم زمستانگذران آفت شده و جمعیت آفت تا حدزیادی کاهش مییابد.

بهترین راه پیشگیری از آفت تقویت درخت می‌باشد.

استفاده از کودهای تقویت کننده مثل سولوپتاس به همراه آب آبیاری و یا چالکود و همچنین محلولپاشی کلسیم و سیلیکات پتاسیم در زمان مناسب کمک شایانی به تقویت درخت می‌کند.

سرمای زودرس پاییزه اثر نامطلوبی بر روی لاروهای جوان نسل چهارم این آفت دارد و از ادامه حیات آن‌ها جلوگیری می‌کند.

باران‌های بهاری که به صورت رگباری باریده می‌شوند باعث می‌شود لاروها به زمین ریخته و تلف شوند.

همچنین برای مبارزه با آفت برگ‌خوار درخت انجیر می‌توان دور تنه درختان را پلاستیک بست این روش باعث می‌شود که لاروهای آفت به خاطر لیز بودن پلاستیک، نمی‌توانند از درخت بالا بروند.

پیچیدن گونی و مقوا بدون استفاده از سموم بدور شاخه‌های آلوده. همچنین می‌توان مقدار کمی سموم دور درختان آلوده ریخت که خود صدمات زیادی به لاروها وارد می‌کند و باعث کنترل این آفت و جلوگیری از خسارت آن می‌گردد. همچنین می‌توان از سموم به منظور سمپاشی شاخه‌های آلوده استفاده کرد.

زمانی که لاروهای سن اول ظاهر می‌شوند و قبل از آن که محفظه تار مانند خود را کامل کنند با یکی از سموم مانند دیملین و یا مالایتون به نسبت ۲ در هزار درختان آلوده را سمپاشی نمود.

کنترل شیمیایی بید انجیر

سمپاشی درختان با استفاده از سم دیازینون به نسبت 5/1 لیتر در هزار لیتر آب یا ترکیب نئورون و دیازینون ( به نسبت 5/1 لیتر در هزار ) نیز می تواند نتایج رضایت بخشی داشته باشد.

همچنین می‌توان برای کنترل بید انجیر و دیگر برگ‌خواران از سم دیفلوبنزورون (دیمیلین) Wp25% و 0/3 گرم درلیتر استفاده می‌کنیم.

سمپاشی درختان با استفاده از سموم باکتوسپئین 5/2 گرم در لیتر و دیمیلین به نسبت 25/0 گرم در لیتر در کنترل آفت می‌تواند موثر باشد.

باکتوسپئین دارای خاصیت حشره‌کشی است و در بسیاری از مناطق دنیا علیه آفات مختلف از جمله آفات درختان جنگلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دیمیلین پس از جذب توسط بدن لاروها از تشکیل کیتین در بدن آن‌ها جلوگیری می‌کند و با ایجاد اختلالاتی که در پوست اندازی ایجاد می‌نماید مانع رشد و تکامل لاروها شده و باعث مرگ آن‌ها می‌شود.

برای مبارزه با لارو برگ‌خوار انجیر توسط سموم باکتوسپئین و دیمیلین باید از ابتدای نسل دوم شرع به سمپاشی کرد ولی این سموم بیشترین تاثیر را بر روی نسل سوم آفت دارند.